logo Mañana

filmy świata w polsce

4 KOBIETY
(Naalu Pennugal / Four Women)

 

Reżyseria: Adoor Gopalakrishnan

Indie | 2007

 

MFF Toronto 2007

 

Najlepsze indyjskie kino.
NEW YORK TIMES

 

Ambitne oblicze indyjskiego kina.
ŻYCIE WARSZAWY

 

"Aktualność to największy atut filmu".
PRZEKRÓJ

 

W matrylinearnej Kerali kobiety zajmowały zaszczytne miejsce zarówno w rodzinie, jak i w społeczeństwie. W pewnych sprawach były niezależne, lecz w innych - związane konwenansami. Chociaż historie te dzieją się w latach 40. i 60. w wielu aspektach są aktualne.
Adoor Gopalakrishnan

Film opisuje historie czterech kobiet, z których każda należy do innej warstwy społecznej. Bohaterkami są: prostytutka, która chce zmienić swoje życie, młoda mężatka, której z mężem nic nie łączy, bezdzietna gospodyni domowa, bardzo pragnąca dziecka i stara panna należącej do klasy średniej, która musi stawić czoło swej samotności.

W każdym z epizodów, bohaterka podporządkowuje się obowiązującym normom społecznym, które musi respektować z racji na swą płeć. Choć w matrylinearnej Kerali pozycja kobiet jest silna, paradoksalnie, panujące tam normy oferują kobietom niemal w równiej mierze wolność, jak i zniewolenie.

 

Opowieść pierwsza - PROSTYTUTKA - jest historią kobiety, która zrywa ze swoją profesją, by ułożyć życie z miłym i opiekuńczym robotnikiem, który wykonuję zajęcie nie wymagające kwalifikacji. Zdeterminowana kobieta, chcąc rozpocząć normalne życie przyjmuję pracę wymagającą od niej niezwykłego wysiłku fizycznego. Para zachowuje się jakby byli mężem i żoną, marząc o przyszłym wspólnym życiu, wolnym od pokus życia na ulicy. Niestety, kiedy są zmuszeni przez sąd, by udowodnić, że naprawdę są mężem i żoną, czują się bezsilni.

Opowieść druga - DZIEWICA, koncentruje się wokół młodej dziewczyny, na którą ojciec wywiera presję, by znalazła sobie wreszcie męża. Fakt, że do tej pory nie znalazł się odpowiedni kandydat ogromnie martwi jej rodziców, którzy obawiają się o przyszłość córki. Tymczasem zaprzyjaźniony sąsiad prosi o jej rękę, co wydaje się być idealnym rozwiązaniem. Ślub odbywa się według tradycji, ale podczas nocy poślubnej małżonek zachowuje się dziwnie, unika rozmowy i kontaktu fizycznego z poślubioną kobietą. Po kilku dniach mężczyzna zjawia się w domu teściów i zostawia swoja świeżo poślubioną małżonkę... Kobieta została porzucona z racji na swą "rzekomą" niewierność. Wybucha skandal, który coraz bardziej martwi jej ojca, co doprowadza do kłótni z sąsiadem. Młoda mężatka, która do tej pory milczała, oświadcza, że nic ją nie łączyło z mężem, a małżeństwo nie zostało skonsumowane.

Trzecia historia - GOSPODYNI DOMOWA - opowiada o bezdzietnej mężatce, która wiedzie spokojne życie z mężem. Przez cały dzień jest sama w domu, ponieważ mąż wychodzi rano do pracy, a wraca późno wieczorem. Pewnego dnia odwiedza ją dawny kolega z klasy, który był w odwiedzinach u swojej mieszkającej niedaleko matki. Wspominają dawne czasy. Mężczyzna dostrzega w niej niewinność kobiety, którą jest zrozpaczona swoją bezdzietnością i proponuje pewne rozwiązanie...

Ostatnia historia - STARA PANNA - opowiada o dziewczynie ze średniej klasy społecznej, która cierpi z powodu norm moralnych, obowiązujących w społeczności, w której przyszło jej żyć. Mocno rozczarowuje się, gdy starający się o jej rękę mężczyzna nagle zmienia zdanie, by oświadczyć się jej młodszej siostrze. Lata mijają, nikt nadal jej się nie oświadczył. Starszy brat też nie chce dłużej czekać i decyduje się na ślub. Nawet dla najmłodszej z córek także znaleziono odpowiednią partię. Kiedy matka umiera, kobieta zostaje zmuszona do wprowadzenia się do domu najmłodszej z sióstr. Sytuacja staje się nie do zniesienia, gdy jej siostra zaczyna w niej widzieć rywalkę. Wraca do domu matki i postanawia zamieszkać sama, odmawia wprowadzenia się ponownie do domu któregoś z rodzeństwa. Teraz samotnie musi stawić czoła światu.

 

Adoor Gopalakrishnan, urodzony w 1941 roku w Kerali, wywodzi się z rodziny o silnych tradycjach artystycznych. Adoor zaczął występować na amatorskiej scenie w wieku 8 lat. W czasie studiów napisał i wyreżyserował kilka sztuk teatralnych. W 1960 roku ukończył Uniwersytet Gandhigram Rural na wydziale ekonomii, polityki i administracji publicznej. W 1962 roku porzucił pracę urzędnika, by rozpocząć studia w Filmowym Instytucie Indii w Punie, które ukończył w 1965 roku (specjalizacje: scenariusz i reżyseria filmowa). W tym samym roku zrealizował swój pierwszy indyjski film i zapoczątkował ruch filmowy w Kerali. Adoor jest nie tylko reżyserem, pisze również scenariusze do swoich filmów. Dotychczas zrealizował 10 filmów fabularnych, ok. 30 krótkich form i dokumentów. Za każdy ze swoich filmów zdobywał nagrody zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej.

Jego debiut, SWAYAMWARAM, zdobył w Indiach nagrody dla najlepszego filmu, najlepszej reżyserii, najlepszych zdjęć i najlepszej aktorki. Trzeci film,ELIPPATHAYAM, zdobył nagrodę British Film Institute dla najlepszego oryginalnego filmu w 1982 roku.

Jest sześciokrotnym laureatem Nagrody FIPRESCI (za filmy: Mukhamukham, Anantaram, Mathilukal, Vidheyan, Kathapurushan and Nizhalkkuthu), a także laureatem wielu innych (m.in. filmowej nagrody UNICEF w Wenecji, OCIC w Amiens, INTERFILM w Mannheim). Jego filmy prezentowane były na MFF w Cannes, Wenecji, Berlinie, Toronto, Londynie, Rotterdamie.

W 1984 roku w podzięce za wkład w sztukę filmową w Indiach, uhonorowano go tytułem Padmashri. W tym samym roku zbiór jego esejów "Cinemayude Lokam" ("Świat filmu") otrzymał narodową nagrodę dla najlepszej książki o przemyśle filmowym. W 2004 roku "Cinemaanubhavam" ("The Experience of Cinema") - zbiór artykułów na temat sztuki i praktyki kina zdobył nagrodę Kerala State dla najlepszej książki o filmie. Jego trzecia książka "Cinema, Saahityam, Jeevitham" ("Film, literatura i życie") została wydana trzy lata temu.

W 2002 roku uhonorowany został przez Instytut Smithsonian w Waszyngtonie, który przygotował retrospektywę jego twórczości. Zresztą Gopalakrishnan miał swoje retrospektywy na całym świecie, wśród najważniejszych są: w Cinematheque w Paryżu, w Lincoln Centre w Nowym Jorku, w La Rochelle, Figuera de Foz Pesaro, we Fribourgu, Aleksandrii, Helsinkach, Brukseli, Madrycie, Lyonie.

Adoor był członkiem jury na międzynarodowych festiwalach, m.in. w Wenecji, Singapurze, na Hawajach, w Aleksandrii, New Delhi, Sochi, Szanghaju.W podzięce za jego wkład w rozwój światowej kinematografii francuski rząd przyznał mu najwyższe państwowe odznaczenie dla ludzi kultury, ‘‘The Commander of the Order of Arts and Letters".

W 2006 roku otrzymał nagrodę Dada Saheb Phalke, najważniejszą nagrodę w Indiach przyznawaną za życiowe osiągnięcia w dziedzinie kinematografii. Tego samego roku uniwersytet Mahatmy Gandhiego przyznał mu honorowy tytuł D. Litt.

Ostatnio uhonorowany został nagrodą przyznawaną dla najważniejszych obywateli Indii.

 
 
Czytany 16323 razy